Ruim een jaar geleden heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie een arrest gewezen dat belangrijke gevolgen heeft en zal hebben voor de Nederlandse strafrechtspraktijk. Dit zogenoemde Prokuratuur-arrest kan worden geplaatst in een bredere tendens, waarin de niet-onafhankelijke positie van het Nederlandse OM ertoe leidt dat de (zelfstandige) toepassing van bepaalde bevoegdheden niet (meer) toelaatbaar wordt geacht. Grofweg zijn er dan twee oplossingsrichtingen denkbaar. Enerzijds kan worden gedacht aan een meer onafhankelijke positionering van het OM binnen het Nederlandse stelsel. Anderzijds kan de bevoegdheidsuitoefening door het OM in meer gevallen onderworpen worden aan een (voorafgaande) rechterlijke toets.

Bijzondere opsporingsdiensten zijn in grote mate afhankelijk van de informatie van hun toezichthouders. In deze bijdrage betogen de auteurs dat het op eigen initiatief en op verzoek delen van informatie zonder vordering altijd mogelijk zou moeten zijn voor informatieverstrekking van de toezichthouder aan zijn eigen opsporingsdienst.

In deze bijdrage staat de vraag centraal of, en zo ja in welke gevallen, het foutief invullen van een Bibob-formulier het vermoeden van valsheid in geschrifte (art. 225 Sr) rechtvaardigt. Op basis van artikel 3 lid 6 Wet Bibob kan een beschikking worden geweigerd of ingetrokken als redelijkerwijs kan worden vermoed dat een strafbaar feit is gepleegd ter verkrijging of behoud van die beschikking. Voor de inkleuring van dat bestuursrechtelijke vermoeden lijkt opzet of oogmerk geen rol te spelen. Dat werpt de vraag op: is fout ook per definitie vals? En vooral: wanneer is fout vals?

Aan de hand van een recente casus in zowel Nederland als de Verenigde Staten wordt ingegaan op de vraag of een (rechts)persoon een buitenlandse ambtenaar steekpenningen mag betalen om iemands leven te redden of (dreigende) gezondheidsschade te voorkomen. De auteurs concluderen dat de omkopingsbepalingen in het Wetboek van Strafrecht een ruimer bereik hebben dan de bepalingen in de FCPA. Ten behoeve van de rechtszekerheid zien de auteurs toegevoegde waarde in een Nederlandse equivalent van de FCPA Opinion Procedure, waarbij (rechts)personen kunnen toetsen of voorgenomen (toekomstige) gedragingen kwalificeren als omkoping alsmede zullen leiden tot handhavingsacties.

In het conceptwetsvoorstel Versterking ondermijnende criminaliteit II wordt een nieuwe bevoegdheid voor de FIE geïntroduceerd. De FIE krijgt de mogelijkheid om een financiële transactie te bevriezen. In dit artikel wordt onderzocht of deze nieuwe bevoegdheid past binnen de werking van het bancaire stelsel en hoe effectief deze wijziging in de praktijk zal zijn. Ook de reikwijdte van de strafrechtelijke en civielrechtelijke vrijwaring komen aan bod.

Annotatie bij HR 24 mei 2022, ECLI:NL:HR:2022:760
In februari 2016 heeft de recherche voor een onderzoek naar ambtelijke omkoping in Nigeria diverse documenten en digitale gegevensdragers in beslag genomen op het hoofdkantoor van Shell in Den Haag. Daartussen zijn ook documenten die zouden toebehoren aan buitenlandse in-house counsels, ook wel advocaten die in dienst zijn bij Shell. De vraag is of deze advocaten zich kunnen beroepen op hun professionele verschoningsrecht ten aanzien van deze documenten. De Hoge Raad geeft in deze uitspraak aanvullende eisen alvorens zij zich op hun professionele verschoningsrecht kunnen beroepen.

De Raad van Discipline heeft een uitspraak gewezen over de rol van de advocaat als feitenonderzoeker. De tuchtrechter erkent daarin de plaats van feitenonderzoek door advocaten, maar stelt hieraan voor bepaalde onderzoeken terechte grenzen. In het geval van een rapport door een onafhankelijk advocaat-onderzoeker dat extern wordt gebruikt gelden er namelijk ‘zware eisen’, aldus de tuchtrechter. De uitspraak laat ook enkele bestaande vragen onbeantwoord en roept nieuwe vragen op. Deze annotatie bespreekt enkele van die vragen.