Het vreemdelingen- en strafrecht zijn in toenemende mate met elkaar verweven. Deze tendens is ook in Nederland te zien. Hoewel onrechtmatig verblijf hier niet strafbaar is, maakt de overheid in toenemende mate gebruik van het strafrecht om migratie te reguleren. In deze bijdrage bespreekt Mieke Kox op basis van etnografisch onderzoek onder 105 (voormalig) onrechtmatig verblijvende vreemdelingen hoe deze vreemdelingen deze ontwikkelingen in Nederland ervaren om zo bij te dragen aan het wetenschappelijke debat over de risico’s van de huidige crimmigratietendens.

Sinds 2009 kan de ISD ook worden opgelegd aan vreemdelingen die geen rechtmatig verblijf hebben in Nederland in de zin van artikel 8 Vreemdelingenwet 2000. De komst van de zogeheten ISD/VRIS-modaliteit stond van meet af aan ter discussie, want wordt het vrijheidsbenemend kader van het strafrecht dan niet gebruikt – misbruikt – als oneigenlijk middel tot uitzetting?
In het kader van dit themanummer is de vraag relevant hoe de ISD/VRIS-maatregel, nu 15 jaar na het mogelijk maken daarvan, uitvoering krijgt in de praktijk. Wordt de maatregel daadwerkelijk opgelegd, en zo ja, in welke ISD-inrichting(en) wordt de sanctie voor deze doelgroep dan ten uitvoer gelegd, met welk regime, welke rechtspositie en welke rechterlijke normering? Die vragen staan centraal in deze bijdrage. Eerst wordt het wettelijk en beleidsmatig kader voor oplegging van de ISD/VRIS-maatregel geschetst (par. 2), om daarna achtereenvolgens in te gaan op de uitvoeringspraktijk (par. 3) en de jurisprudentie ter zake (par. 4). De bijdrage wordt afgesloten in paragraaf 5.

Boufadiss verzorgt voor dit themanummer een beeldende column over ‘C.’, bezien vanuit haar positie van advocaat.

Naar aanleiding van een stijging van het aantal vreemdelingen dat begin 2019 aangifte deed van mensenhandel, is de B8/3-regeling op 1 augustus 2019 gewijzigd. Op grond van de nieuwe B8/3-regeling krijgen Dublinclaimanten niet langer een verblijfsvergunning meer zodra zij aangifte hebben gedaan van mensenhandel, maar pas nadat de IND bericht van het OM heeft ontvangen dat het verblijf van de vreemdeling in Nederland noodzakelijk is voor de opsporing en vervolging. Deze wijziging is erop gericht te voorkomen dat de overdracht naar een andere EU-lidstaat onmogelijk wordt door het verlenen van een verblijfsvergunning die op een later moment weer wordt ingetrokken. Voor niet-Dublinclaimanten verandert er niets: zij krijgen nadat ze aangifte hebben gedaan meteen een tijdelijke verblijfsvergunning, die ingetrokken kan worden als later blijkt dat geen opsporingsindicaties aanwezig worden geacht.
De werking van de aangepaste regeling is geëvalueerd. Bij die evaluatie is gebruikgemaakt documentenstudie, interviews, dossierstudie bij de IND en politie/OM en kwantitatief onderzoek. In deze beschouwing worden de resultaten belicht van dit onderzoek en wordt de mogelijkheid van een duurzame regeling van dit onderwerp besproken.

Drawing from my doctoral research which focused inter alia on the unique Belgian legal framework, also from an empirical perspective, this paper seeks to address this conceptual contradiction visible in the European Commission’s proposal. More specifically, the paper identifies some of the (conceptual and/or legal) ambiguities present in both the proposed EU legal framework that will be negotiated later this year as well as in the current Belgian legal framework and argues that some of them can potentially be resolved through mutual inspiration. Indeed, the Belgian model appears to be more coherent on its conceptualisation of victimhood and rightfully incorporates corresponding protective measures for aggravated smuggled victims in place, whilst still having the need for efficient judicial and law enforcement investigation in mind, which appears to be the European Commission’s main concern.

Deze bijdrage richt zich op de uitdagingen bij het opsporen en vervolgen van internationale misdrijven (IM) gepleegd door vreemdelingen die als asielzoeker of op basis van gezinshereniging naar Nederland kwamen. Besproken wordt de stand van zaken met betrekking tot de opsporing en vervolging van vreemdelingen vanwege IM, wanneer wordt overgegaan tot vervolging, welke factoren vervolging van vreemdelingen bemoeilijken en wanneer wordt overgegaan tot uitlevering. Om een verscheidenheid aan in het artikel besproken redenen is vervolging van vreemdelingen voor IM uitzonderlijk.