In 2012 zal het consumentenrecht vijftig jaar bestaan. In die halve eeuw heeft het consumentenrecht innoverend gewerkt: bij de verwezenlijking van de gemeenschappelijke Europese markt, bij de ontwikkeling van een nieuw paradigma in het contractenrecht, bij de uitholling van de nulla poena-regel, als bruggenhoofd naar samenwerking met andere disciplines en als bron van nieuwe technieken zoals bedenktijd, informatieverplichting, small claims courts en collectieve actie.

De ‘gemiddelde consument’ is een toetssteen voor consumentenbescherming, zowel in het EU-recht als in het nationale privaatrecht. De standaarden lopen echter uiteen: in het EU-recht wordt hij als gemiddeld omzichtig en oplettend beschouwd, terwijl het nationale privaatrecht juist uitgaat van een consument die meer bescherming nodig heeft. In deze bijdrage verken ik de achtergrond van dit onderscheid door naar de functie van het begrip te kijken op de beide niveaus van regelgeving. Voorts betoog ik dat het begrip als ‘open platform’ een centrale functie kan vervullen in een nieuw model voor rechtsvorming in het Europese consumentenrecht.

Vanuit consumentenrechtelijk perspectief wordt onderzocht wat het personele, materiële en territoriale toepassingsgebied van het toekomstige Optionele Instrument zou moeten zijn om effectief te kunnen zijn, waarna dit wordt vergeleken met de door de Europese Commissie gemaakte keuzes. Geconcludeerd wordt dat het materiële toepassingsgebied uitgebreid zal moeten worden om het Optionele Instrument aantrekkelijk te maken voor zowel ondernemers als consumenten.

Heeft de regeling oneerlijke handelspraktijken invloed bij de beoordeling van een beroep op dwaling of bij de uitleg van de overeenkomst? Deze vraag wordt onderzocht aan de hand van Rb. Amsterdam 18 mei 2011, LJN BQ6506. Het antwoord luidt positief en werpt een ander perspectief op de besproken zaak.

De Consumentenautoriteit houdt onder meer toezicht op de naleving van de Wet oneerlijke handelspraktijken (Wet OHP). Deze wet beschermt consumenten tegen misleidende en agressieve handelspraktijken van handelaren. Sinds de inwerkingtreding van de Wet OHP in oktober 2008 heeft de Consumentenautoriteit zestien sanctiebesluiten genomen waarbij de Wet OHP is toegepast. Met deze bijdrage wordt beoogd inzicht te geven in de toepassing van de Wet OHP door de Consumentenautoriteit aan de hand van de eerste reeks besluiten waarin sancties zijn opgelegd aan bedrijven die naar het oordeel van de Consumentenautoriteit in strijd met de Wet OHP hebben gehandeld.

Mensen gaan zich over het algemeen pas in het recht verdiepen op het moment dat ze er zelf een beroep op willen doen. Voor consumenten is dit niet altijd even eenvoudig. De kosten voor juridische bijstand zijn vaak te hoog en de (financiële) belangen te klein. Daarom is het belangrijk dat consumenten goed worden geïnformeerd over hun rechten en hier op eenvoudige wijze een beroep op kunnen doen. Hier schort het nog wel eens aan in de luchtvaart. Passagiers zijn onvoldoende op de hoogte van hun rechten, de regelgeving is niet altijd duidelijk en de rechten van passagiers worden niet altijd voldoende gewaarborgd. Ondanks Europese regelgeving die tot doel heeft de rechten van passagiers te beschermen, zijn passagiers slecht geïnformeerd, worden er nog veel rechten geschonden en gaan luchtvaartmaatschappijen nog geregeld in de fout. Oftewel; bescherming van passagiersrechten is een onderwerp dat aandacht behoeft en waarover het laatste woord vast nog niet is gezegd.