De tweede evaluatie van de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) richt zich op vier hoofdthema’s: (1) informatie aan en ervaringen van proefpersonen, (2) implementatie van Europees recht in de WMO, (3) het Besluit verplichte verzekering en (4) ervaringen van onderzoekers en medisch-ethische toetsingscommissies. Op basis van literatuuronderzoek en empirisch onderzoek signaleren de onderzoekers in de wetsevaluatie met betrekking tot alle thema’s knelpunten. De auteur bevestigt de juistheid van deze observaties en zet uiteen dat achter de gesignaleerde knelpunten principiële vragen schuilgaan die steeds verbonden zijn geweest met de normering van medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen en nooit afdoende zijn beantwoord.

Informatie is van groot belang voor het uitoefenen van zelfbeschikking bij prenatale screening. Gezondheidsraad, regering en parlement hechten veel waarde aan gestandaardiseerde informatie en een non-directieve attitude van diegene(n) die de zwangere begeleidt in het kader van het landelijk programma prenatale screening. Echter, voor het borgen van zelfbeschikking van zwangeren is het belangrijk dat het informeren over prenatale screening wordt opgevat als een sociaal-dialogisch proces dat verder reikt dan het geven van feitelijke informatie. Daarenboven is het noodzakelijk dat de leeftijdsgrens voor de vergoeding van de combinatietest wordt losgelaten, opdat zwangeren daadwerkelijk keuzevrijheid hebben bij beslissingen rond prenatale screening op Downsyndroom.

De Minister van VWS heeft een wijziging van artikel 13 Zorgverzekeringswet (Zvw) aangekondigd. Zorgverzekeraars zullen vrij zijn te bepalen of zij een vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg bieden en zo ja, wat de hoogte is. Deze bijdrage plaatst enkele kanttekeningen. Het ‘hinderpaalcriterium’, dat in de brief een belangrijke rol speelt, bestaat naar huidig recht niet. Daardoor heeft de voorgenomen wetswijziging slechts een beperkte betekenis. De Europese Richtlijn patiëntenrechten is niet duidelijk over de vergoeding van niet-gecontracteerde zorg. Daardoor is onzeker of de Zvw zorgverzekeraars vrij mag laten deze vergoeding te bepalen. Ook rijst de vraag hoe ver zorgverzekeraars mogen gaan bij het selectief inkopen van zorg.

Vanwege het 45-jarige bestaan van de Vereniging voor Gezondheidsrecht is in april 2012 een jubileumvergadering gehouden met de titel ‘Werk in uitvoering: de toekomst van het gezondheidsrecht’. Tijdens de vergadering gaf prof. dr. H. Nys een toelichting op de oratiebundel die ter gelegenheid van het jubileum is uitgegeven en sprak prof. dr. P. Schnabel de vijfde Henk Leenenlezing uit met de titel: ‘De maatschappelijke betekenis van het gezondheidsrecht’. Aansluitend waren vier parallelsessies georganiseerd over respectievelijk het begin van het leven, preventie en publieke gezondheid, juridische implicaties van klinische genetica en het einde van het leven. Tijdens het middaggedeelte spraken prof. dr. H.M. Dupuis, prof. dr. A.C. Nieuwenhuijzen-Kruseman en prof. dr. M. Trappenburg over de bijdrage van het gezondheidsrecht aan de (toekomstige) kwaliteit van zorg.

Deze kroniek bevat een overzicht van de jurisprudentie inzake de Wmg vanaf oktober 2010 tot mei 2012. De jurisprudentie betreft oudere geschillen over kortingen en maatregelen die uiteindelijk tot een beslissing kwamen, als ook voorlopige voorzieningen van maatregelen die hun schaduw vooruitwerpen. Naast tariefbeschikkingen worden ook enkele uitspraken besproken van de NZa in de rol van ‘marktmeester’.

Apotheek; artikel 48 Wmg; AMM; verplichting tot sluiten contracten met zorgverzekeraars

Vervangende toestemming; medische behandeling minderjarige; ondertoezichtstelling

Geldvordering; kort geding; toepasselijkheid polisvoorwaarde; tweedelijns GGZ

Opzeggen woonzorgovereenkomst door instelling; te korte termijn voor beëindiging

Verval van rechtswege van gelijkwaardige rechten zorgverzekering bij opname in een AWBZ-instelling; ongerechtvaardigde verrijking zorginstelling vanwege door de zorgverzekeraar betaalde farmaceutische zorg?

Psychotherapeut; toestemming patiënt; terugkoppeling naar huisarts