De Verordening voor een Europese grens- en kustwacht van 2016 introduceert het concept van een geïntegreerd grensbeheer. De Europese Unie heeft hierdoor mogelijkheden om te interveniëren wanneer lidstaten de buitengrenzen onvoldoende bewaken. De Europese grens- en kustwacht gaat echter nog steeds uit van uitvoering van de grensbewaking door de lidstaten zelf. De lidstaten kunnen bijstand ontvangen door grensbewakings- en terugkeeroperaties. Deze worden gecoördineerd door het Frontex-agentschap en uitgevoerd door nationale ambtenaren van de lidstaten. Deze constructie kan leiden tot complexe vragen over aansprakelijkheden en bevoegdheden, zeker op een politiek beladen terrein waar mensenrechten onder druk (kunnen) staan.
Verordening (EU) 2016/1624 tot wijziging van Verordening (EU) 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 863/2007, Verordening (EG) nr. 2007/2004 van de Raad en Besluit 2005/267/EG van de Raad, PbEU 2016, L 251/1

Het EU-wetgevend kader inzake persoonsgegevensbescherming werd grondig herzien in het licht van nieuwe ontwikkelingen. Voor de bescherming van persoonsgegevens die worden verwerkt met het oog op strafrechtelijke onderzoeken en vervolgingen, werd een richtlijn afgekondigd in het voorjaar van 2016. De Nederlandse implementatiewetgeving is nog niet bekend. Deze bijdrage onderzoekt de wijzigingen in het EU-wetgevend kader, de achtergrond en de betekenis ervan. Daarbij worden het onderscheid en de overeenkomsten tussen gegevensbescherming in handelszaken en in strafzaken benadrukt. Bovendien worden de recente aanpassingen aan de gegevensuitwisseling in strafzaken tussen de EU en de VS besproken.

• Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG, PbEU 2016, L 119

• Richtlijn (EU) 2016/680 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door bevoegde autoriteiten met het oog op de voorkoming, het onderzoek, de opsporing en de vervolging van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen, en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Kaderbesluit 2008/977/JBZ van de Raad, PbEU 2016, L 119

De Richtlijn betreffende het Europees onderzoeksbevel, aangenomen in 2014, vernieuwt en vereenvoudigt de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie. Het wetsvoorstel ter implementatie van de richtlijn sluit daar nauw bij aan. Omdat het grootste deel van de rechtshulp plaatsvindt met de landen om ons heen, zal het Europees onderzoeksbevel de klassieke vorm van wederzijdse rechtshulp in de praktijk overschaduwen. Het is daarom belangrijk om kennis te nemen van het nieuwe model, dat echter niet zo revolutionair is als op het eerste gezicht lijkt.
Richtlijn 2014/41/EU van het Europees Parlement en de Raad van 3 april 2014 betreffende het Europees onderzoeksbevel in strafzaken, PbEU 2014, L 130/1

Het plaatsen van een hyperlink naar illegale content kan onder omstandigheden gelden als ‘mededeling aan het publiek’ als bedoeld in artikel 3 lid 1 van de Auteursrechtrichtlijn, en kan dus als auteursrechtinbreuk worden aangemerkt. Dat volgt uit dit arrest van het Hof van Justitie inzake GS Media/Sanoma, beter bekend als het arrest over de naaktfoto’s van BN’er Britt Dekker.
HvJ 8 september 2016, zaak C-160/15, GS Media BV/Sanoma Media Netherlands BV e.a., ECLI:EU:C:2016:644

In 2013 begon de Europese Commissie een onderzoek naar staatssteun aan verschillende voetbalclubs in Nederland en Spanje. Dit onderzoek is op 4 juli 2016 tot een einde gekomen. De Europese Commissie oordeelt dat de steunmaatregelen ten gunste van de Nederlandse voetbalclubs geen of verenigbare staatssteun behelzen. De Spaanse voetbalclubs moeten echter substantiële bedragen terugbetalen omdat de Europese Commissie concludeert dat zij onverenigbare staatssteun hebben ontvangen.

• Europese Commissie 4 juli 2016, SA.40168 (Willem II), SA.41612 (MVV), SA.41614 (Den Bosch), SA.41617 (NEC) en SA.41613 (PSV)

• Europese Commissie 4 juli 2016, SA.29769 (Real Madrid CF, FC Barcelona, Athletic Club Bilbao, Atlético Osasuna), SA.33754 (Real Madrid) en SA.36387 (Valencia, Hercules en Elche).