In januari 2011 oordeelde het Europese Hof voor de Rechten van de Mens dat artikel 3 EVRM overdracht van asielzoekers naar Griekenland verbiedt, in december 2011 concludeert het Hof van Justitie dat hetzelfde geldt voor artikel 4 van het Handvest van Grondrechten voor de EU. Met deze uitspraken leggen beide hoven belangrijke onvolkomenheden in het gemeenschappelijk Europees Asielstelsel bloot. In deze bijdrage wordt het voor beide arresten relevante recht geschetst, en de wisselwerking geanalyseerd in de jurisprudentie van het Hof van Justitie en het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bij de Europese harmonisatie van het asielrecht.

Auteurs gaan in op het leerstuk van de ‘wezenlijke wijziging’. Wordt een Europees aanbestede overeenkomst wezenlijk gewijzigd, dan is sprake van een nieuwe opdracht die (mogelijk) wederom Europees moet worden aanbesteed. Auteurs behandelen het relevante Europese aanbestedingsrecht met daarbij korte uitstapjes naar internationale regelingen. Vervolgens signaleren zij enkele praktisch relevante punten waarop thans rechtsonzekerheid bestaat; voor die punten worden aanbevelingen gedaan.

Artikel 52 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en artikel 355 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie bevatten een opsomming van de lidstaten van de Europese Unie en van de overige gebieden waarop deze verdragen van toepassing zijn. Deze voorschriften betreffende de territoriale werking van de verdragen bakenen in beginsel ook de territoriale werkingssfeer van het afgeleide Unierecht af. Betekent dit nu dat de verdragen en de uitvoeringsregelingen op het gebied van het vrije verkeer van werknemers alleen zien op rechtsfeiten die zich afspelen binnen het territorium van de lidstaten van de Unie of regelt het Unierecht op dit vlak de relaties tussen lidstaten zelfs voor aspecten die zich buiten de lidstaten van de Unie afspelen? Zulk een brede vraag kan weliswaar aan het Hof van Justitie worden gesteld, maar zoals bekend beperkt het Hof zich in zijn antwoorden in de regel tot de casus die aan het arrest ten grondslag ligt. Wie op zoek gaat naar het antwoord op de algemene vraag ziet daarom veel variaties op dit thema maar moet zelf een algemene lijn destilleren. Aan deze lijn heeft het Hof van Justitie op 17 januari 2012 het arrest Salemink toegevoegd.

Eind november 2011 heeft de Europese Commissie een tweetal voorstellen op het gebied van de geschillenbeslechting voor consumenten gepubliceerd. Het betreft een voorstel voor een richtlijn betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen (ADR)¹x COM(2011) 793. en een voorstel voor een verordening inzake online beslechting van consumentengeschillen (ODR).²x COM(2011) 794. In deze bijdrage worden de hoofdlijnen van beide voorstellen geschetst, waarbij de nadruk op het richtlijnvoorstel zal liggen. Bij dat voorstel doet zich de vraag voor of ons huidige stelsel van buitengerechtelijke geschillenbeslechting met de voorgestelde regulering verenigbaar is. Dat vergt een uiteenzetting over het huidige Nederlandse stelsel. De geschillenbeslechting in het buitenland blijft in deze bijdrage on(der)belicht. De hier te bespreken voorstellen alsmede de bijbehorende Impact assessment zijn te vinden op de website van de Europese Commissie.³x <ec.europa.eu/consumers/redress_cons/docs/directive_adr_nl.pdf>, <ec.europa.eu/consumers/redress_cons/docs/odr_regulation_nl.pdf> en <ec.europa.eu/consumers/redress_cons/docs/impact_assessment_adr_en.pdf>. Datzelfde geldt voor de voorbereidende studies die de Europese Commissie heeft laten uitvoeren.⁴x Zie het overzicht bij het voorstel voor de ADR-richtlijn, p. 3. Het ADR-voorstel sluit aan bij de Mededeling van de Commissie Akte voor de interne markt ⁵x COM(2011) 206 def, <ec.europa.ey/internal_market/smact/docs/20110413-communication_en.pdf>. en het ODR-voorstel bij het Europa 2020-vlaggenschipinitiatief Digitale agenda voor Europa. ⁶x COM(2010) 245 def, <ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/documents/digital-agenda-communication-en.pdf>.

Noten

• * Deze bijdrage is geschreven op persoonlijke titel. De auteur dankt mr. H. Temmink voor zijn nuttige kanttekeningen bij een eerdere versie van deze bijdrage.

• 1 COM(2011) 793.

• 2 COM(2011) 794.

• 3 <ec.europa.eu/consumers/redress_cons/docs/directive_adr_nl.pdf>, <ec.europa.eu/consumers/redress_cons/docs/odr_regulation_nl.pdf> en <ec.europa.eu/consumers/redress_cons/docs/impact_assessment_adr_en.pdf>.

• 4 Zie het overzicht bij het voorstel voor de ADR-richtlijn, p. 3.

• 5 COM(2011) 206 def, <ec.europa.ey/internal_market/smact/docs/20110413-communication_en.pdf>.

• 6 COM(2010) 245 def, <ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/documents/digital-agenda-communication-en.pdf>.