Optreden door werknemersorganisaties is mogelijk een veelbelovende route om algoritmische discriminatie tegen te gaan. In deze bijdrage onderzoekt de auteur welke juridische mogelijkheden werknemersorganisaties hebben om in rechte op te komen tegen algoritmische discriminatie. Hiertoe onderzoekt hij hoe werknemersorganisaties algoritmische discriminatie kunnen aantonen, hoe de procesbevoegdheid van werknemersorganisaties en het gelijkebehandelingsrecht zich tot elkaar verhouden en welke rol toekomt aan de AI-Verordening en de Richtlijn Platformwerk.

In het arrest Gemeente Ans buigt het Hof van Justitie van de Europese Unie zich voor het eerst over een hoofddoekenverbod dat zich in de publieke sector situeert op vraag van een Belgische rechter. Het betreft een casuspositie waarin een gemeentemedewerkster centraal staat die in de backoffice werkt, terwijl in voorgaande arresten medewerkers centraal stonden die contact hadden met het publiek. De prejudiciële vragen staan niet los van een controverse die de Belgische magistratuur sterk verdeeld houdt over de vraag of het begrip neutraliteit op exclusieve dan wel inclusieve wijze mag worden ingevuld. In deze bijdrage worden de Belgische en de Nederlandse jurisprudentie inzake hoofddoekenverboden tussen 2014 tot op heden geanalyseerd en vergeleken. Die vergelijking laat toe na te gaan of het begrip neutraliteit in beide jurisdicties een rol speelt, wat de doorwerking is geweest van de Luxemburgse hoofddoekenjurisprudentie sedert het arrest Achbita en of het arrest Gemeente Ans daarin verandering zal brengen.

Dit proefschrift gaat over intra-EU-arbeidskrachten en de arbeidsrechtelijke (schijn)constructies op basis waarvan zij onder meer in Nederland werken. De wegtransportsector is als casestudie onderzocht en internationale vrachtwagenchauffeurs zijn geïnterviewd. In dit onderzoek is gebruikgemaakt van zowel juridisch als empirisch onderzoek, passend binnen het raamwerk ‘empirical legal research/studies (ELS)’. Door deze gecombineerde onderzoeksmethode worden de in dit onderzoek verzamelde (interview)data verbonden met juridische data gebaseerd op literatuur- en jurisprudentieonderzoek. Op die manier is law in books getoetst aan law in action. Het leggen van deze link is de meerwaarde van het onderhavige onderzoek ten opzichte van veel juridische en sociaalwetenschappelijke onderzoeksliteratuur. Schijnconstructies worden onder de loep genomen, waarbij de percepties van de betrokkenen onder meer daarover worden geïntegreerd. Het samenbrengen van deze twee perspectieven maakt het mogelijk beleid en regels te ontwikkelen waarmee daadwerkelijk recht gedaan wordt aan de betekenis die betrokkenen aan hun arbeidssituatie geven