In deze bijdrage wordt stilgestaan bij het juridische kader voor gegevensuitwisseling ten behoeve van bemoeizorg. Centraal staat de vraag of het goed hulpverlenerschap als zelfstandige grond ter doorbreking van het beroepsgeheim kan en mag worden beschouwd. Dit onder andere met het oog op het (informationele) zelfbeschikkingsrecht van de cliënt.

Deze bijdrage gaat in op het drangkader in het Nederlandse jeugdhulpverleningsstelsel en het spanningsveld dat bestaat tussen een juridische benadering hiervan en de praktijk. Ook wordt gekeken naar het recht op informed consent, zoals dat voortvloeit uit het internationale recht op autonomie en is neergelegd en uitgewerkt in de WGBO.

In deze bijdrage wordt aandacht besteed aan de inwerkingtreding van de schakelbepaling uit de Wfz (art. 2.3 Wfz) met de Wvggz per 1 januari 2020, waarbij de focus ligt op de rechtspositionele verschillen tussen de civiele verplichte geestelijke gezondheidszorg en de forensische zorg. Afgesloten wordt met enkele overwegingen, waarbij een inschatting wordt gemaakt van de mate waarin artikel 2.3 Wfz in de huidige vorm bijdraagt aan de beoogde doelstellingen van de Wfz.

Door het programma ‘Nu Niet Zwanger’ wordt gepoogd middels anticonceptiecounseling kwetsbare mensen vrijwillig een keuze te laten maken over anticonceptie. Enkele juridische aspecten blijven daarbij onderbelicht, waaronder zorgvuldigheidsnormen zoals het informed consent en de wilsonbekwaamheid. De onderbelichte juridische aspecten van het programma staan in dit artikel centraal.

In dit artikel wordt beargumenteerd waarom de wettelijke beraadtermijn van vijf dagen voor uitvoering van een abortus niet langer past in het huidige maatschappelijke en juridische kader, wordt de kritiek hierop behandeld en wordt, in lijn met het recente wetsvoorstel hieromtrent, gepleit voor invoering van een flexibele beraadtermijn.

AI kan de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg verbeteren, maar gaat ook gepaard met grote risico’s voor patiënten. Deze bijdrage bespreekt de recente Europese ontwikkelingen met betrekking tot regulering van AI in de gezondheidszorg en de gevolgen daarvan voor de rechten van de patiënt.

Het machtigingsvereiste is voor zorgverzekeraars een krachtig sturingsinstrument, met name bij niet-gecontracteerde zorgaanbieders. Het stelt hen in staat om vóóraf te beoordelen of verzekerden recht hebben op de voorgenomen zorg. De toetsing van zorgverzekeraars gaat daarbij soms echter verder dan wettelijk mogelijk lijkt. Voorts leiden recente arresten tot een intensievere beoordeling van machtigingsaanvragen.

Ter verbetering van het tuchtrecht zijn diverse zaken in de Wet BIG aangepast. Het betreft onder meer de overgang van de taken van het CMT naar de tuchtcolleges en de verwijsbevoegdheid van de tuchtcolleges naar de inspectie. In dit artikel wordt erbij stilgestaan welke gevolgen de wijzigingen hebben voor de praktijk.