Samenvatting

De Staatscommissie rechtsstaat heeft aan experts op het terrein van de rechtsstaat gevraagd haar een brief te schrijven. De meeste briefschrijvers beschouwen de affaire met de kinderopvangtoeslagen als bewijs voor het disfunctioneren van onze rechtsstaat. Maar over wat de affaire dan precies bewijst, blijken de experts zeer uiteenlopende opvattingen te hebben. Daarnaast blijkt de houding van de briefschrijvers ten opzichte van de rechtsstaat sterk te verschillen. In dit artikel worden drie rechtsstaatattituden onderscheiden, volgens welke de rechtsstaat aangepast, verdedigd of uitgebreid zou moeten worden. De experts kunnen daarmee worden onderscheiden in vernieuwers, gatekeepers en idealisten. De commissie zal vermoedelijk vooral tot de laatsten gerekend kunnen worden. Het is te hopen dat vernieuwing daarmee niet geheel buiten beeld blijft.