De wijsbegeerte van het recht, ooit koningin der rechtswetenschap, is onderdeel geworden van de juridische ‘perspectiefvakken’. Daarmee is het risico ontstaan dat uiteindelijk het ‘perspectiefvak’ dat het beste aansluit bij de wetenschap van het positieve recht (institutioneel) zegeviert. Academische l’art pour l’art in de zin dat een subdiscipline als de wijsbegeerte van het recht zich in een afgeschermde traditie opsluit, moet daarom worden voorkomen. Tegelijkertijd is het zaak dat perspectiefvakken niet alleen hun argumentatie verrijken en schrijven voor een groter lezerspubliek, maar zich ook duidelijker naar de buitenwereld presenteren als niet inwisselbaar, maar complementair. |
Netherlands Journal of Legal Philosophy
Meer op het gebied van Algemeen, Open Access
Over dit tijdschriftMeld u zich hier aan voor de attendering op dit tijdschrift zodat u direct een mail ontvangt als er een nieuw digitaal nummer is verschenen en u de artikelen online kunt lezen.
Redactioneel |
Quo vadis? |
Trefwoorden | rechtsfilosofie, Vereniging voor Wijsbegeerte van het Recht, rechtspraktijk |
Auteurs | Hans Lindahl |
Auteursinformatie |
Discussie |
Tegen academische reservaten. Pleidooi voor een ‘leesbare’ rechtsfilosofie |
Trefwoorden | interdisciplinariteit, wijsbegeerte van het recht, wetenschapspolitiek, rechtsfilosofie, rechtenstudie |
Auteurs | Niels Graaf |
SamenvattingAuteursinformatie |
Artikel |
Het 100-jarige bestaan van de Vereeniging voor Wijsbegeerte des Rechts |
Trefwoorden | oprichting, doelstelling, band met de rechtspraktijk, rechtsfilosofie en rechtstheorie, internationalisering (van Duits naar Engels) |
Auteurs | Corjo Jansen |
SamenvattingAuteursinformatie |
De Vereeniging voor Wijsbegeerte des Rechts (VWR) is opgericht op 28 december 1918. Zij had tot doel de studie van de rechtsfilosofie en het maatschappelijk leven. Deze studie moest tevens relevant zijn voor de rechtspraktijk. Vanaf haar oprichting kende de VWR een sterke internationale oriëntatie, aanvankelijk gericht op Duitsland, later vooral op het Verenigd Koninkrijk en de VS. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw beleefde de VWR wat betreft belangstelling en ledenaantal haar hoogtepunt. In 2016 besloot zij – na een gestage neergang – de band met de Nederlandstalige (praktijk)jurist weer aan te halen. |
Artikel |
De Vlaamse inbreng in de VWR |
Trefwoorden | rechtstheorie, rechtsfilosofie, universitair beleid, Vlaanderen, professionalisering |
Auteurs | Mark Van Hoecke |
SamenvattingAuteursinformatie |
Na een beperkte Vlaamse participatie tussen 1935 en 1970, kwam er een geleidelijke verankering van de VWR in Vlaanderen, met een grote bloei in de jaren tachtig en negentig, met jonge professoren die voltijds actief waren op het gebied van de rechtsfilosofie en/of de rechtstheorie. Na 2000 vermindert de inbreng van Vlaanderen echter in belangrijke mate. Er wordt nog vrij veel gepubliceerd in R&R/NJLP, maar nauwelijks nog door professionele rechtsfilosofen of rechtstheoretici. Institutioneel wordt de internationale (Engelstalige) dimensie van de VWR versterkt (redactieraad, sprekers), maar vermindert de Vlaamse aanwezigheid in redactie, redactieraad en bestuur. De Vlaamse aanwezigheden op VWR-vergaderingen zijn vaak eenmalig en steeds minder van professionele rechtsfilosofen of rechtstheoretici. De afbouw van de leerstoelen en zelfs van het onderwijs in deze domeinen in Vlaanderen is de belangrijkste verklaring hiervoor. |
Artikel |
In het spoor van Radbruch. De Nederlandse rechtsfilosofie en de erfenis van de oorlog (1946-1949) |
Trefwoorden | Radbruch, Kisch, Langemeijer, Toetsingsarrest, VWR |
Auteurs | Wouter Veraart |
SamenvattingAuteursinformatie |
Hoe was het met de Nederlandse rechtsfilosofie gesteld in de eerste jaren na de bevrijding? In die periode lag binnen de Vereniging voor Wijsbegeerte des Rechts (VWR) het accent op de verhouding tussen recht en gerechtigheid in het licht van het recente verleden. Dit artikel bespreekt interventies van drie actieve VWR-leden in de jaren 1946-1949: C.M.O. van Nispen tot Sevenaer, I. Kisch en G.E. Langemeijer. Gelet op het sterke accent op de relatie tussen recht en moraal in deze periode, is het niet verwonderlijk dat de rechtsfilosofie van Gustav Radbruch destijds binnen de VWR veel bijval kreeg. Wat was Radbruchs invloed op deze drie rechtsfilosofen? Het artikel besluit met een bespreking van de herdenkingsrede die VWR-voorzitter M.P. Vrij in 1949 uitsprak bij het dertigjarig bestaan. Deze rede markeert het eindpunt van vier jaar van intensieve aandacht voor de rechtsfilosofische implicaties van de ervaring van juridisch onrecht. |
Artikel |
De waarde van het parlement: Van der Pot bij de VWR, Schmitt en het parlement als architectonisch-ordeningsprincipe |
Trefwoorden | parlement, openbaarheid, politieke architectuur, Schmitt, Van der Pot |
Auteurs | Bastiaan Rijpkema |
SamenvattingAuteursinformatie |
In dit artikel wordt de waarde van het instituut parlement verkend. Daartoe analyseert de auteur eerst een lezing die de Nederlandse staatsrechtsgeleerde C.W. van der Pot in 1925 over dit thema hield bij de VWR. Vervolgens wordt Van der Pots opvatting gecontrasteerd met de diametraal tegengestelde benadering van Carl Schmitt, die zich, rond dezelfde tijd, over dit vraagstuk boog in Duitsland. Tot slot schetst de auteur, via een alternatieve, wellicht excentrieke, interpretatie van Schmitt waar een belangrijke waarde van het moderne parlement zou kunnen liggen. |
Discussie |
Naar een kritische en relevante rechtstheorie |
Trefwoorden | grondslagen, normatief systeem, buitenstaanderperspectief, empirisch perspectief |
Auteurs | Pauline Westerman |
SamenvattingAuteursinformatie |
Een pleidooi om de eeuwige zoektocht naar abstracte normatieve grondslagen te staken en op zoek te gaan naar de voorwaarden voor het ontstaan en voortbestaan van normatieve systemen vanuit een buitenstaandersperspectief dat conceptuele anayse verbindt met historische en sociologische inzichten. |