In dit redactioneel wordt het centrale onderwerp van dit themanummer toegelicht en wordt ingegaan op de bijdragen die in het nummer aan de orde komen.

In deze beknopte bijdrage gaat de auteur in op het nuttige, maar tot dusverre in de rechtspraak nog maar weinig toegepaste art. 6:60 BW. Deze bepaling biedt mogelijkheden – in geval van schuldeisersverzuim – voor de schuldenaar om zich, al dan niet onder door de rechter te stellen voorwaarden, te laten bevrijden van zijn plicht tot presteren.

Dit artikel geeft meer duiding aan het leerstuk van de potestatieve voorwaarde bij goedkeuringsvoorbehouden in commerciële contracten. Hoewel dit leerstuk (voor sommigen) ‘een vergeten groente’ lijkt te zijn, duikt het soms nog op in de praktijk. Auteurs signaleren dat het leerstuk, in voornoemde context, echter vaak niet meer dan dogmatische waarde heeft en praktisch gezien minder relevant lijkt te zijn.

In deze bijdrage wordt het onderbelichte fenomeen ‘registervervuiling’ centraal gesteld. Door dit fenomeen kunnen de openbare registers voor registergoederen de beoogde rechtszekerheid ten aanzien van de juridische staat van registergoederen niet in alle gevallen bieden.

Als een door pand of hypotheek gezekerde vordering uit hoofde van bijvoorbeeld cessie partieel overgaat, bevindt het zekerheidsrecht zich nadien in een eenvoudige gemeenschap tussen cedent en cessionaris. Deze bijdrage behandelt de on(der)belicht gebleven gevolgen van een dergelijke partiële overgang waar het zekerheidsrecht ook reeds daarvóór in gemeenschap werd gehouden.

Het inbreukcriterium van art. 5 Handelsnaamwet vereist verwarring over ondernemingen. In handboeken en literatuur wordt dit gelijkgesteld aan algemeen verwarringsgevaar of gevaar voor verwarring tussen handelsnamen. Hierdoor wordt de toets van het onderscheidend vermogen die in het handelsnaamrechtelijke verwarringsbegrip ligt besloten overgeslagen, en dat leidt tot verstoringen in de werking van het handelsnaamrecht.

Dit artikel onderzoekt de complexe relatie tussen art. 14 lid 1 en art. 55 Weens Koopverdrag (WK). Terwijl art. 14 lid 1 WK vereist dat een voorstel tot het sluiten van een overeenkomst een bepaalde of bepaalbare prijs moet bevatten, biedt art. 55 WK een mechanisme voor prijsbepaling wanneer een geldige overeenkomst zonder prijs is gesloten, wat tot schijnbare tegenstrijdigheden leidt.

De Europese Insolventieverordening heeft de mogelijkheid geïntroduceerd om territoriale insolventieprocedures te openen in een lidstaat waar een schuldenaar een vestiging heeft. Dit was een politieke keuze van de Europese wetgever. Territoriale insolventieprocedures worden in Nederland echter vrijwel niet gebruikt. De praktijk lijkt ze niet nodig te hebben.

In veel klassieke, dagelijkse gevallen wordt de toestemming voor het verrichten van een rechtshandeling verondersteld te zijn verleend aan een minderjarige door zijn wettelijke vertegenwoordiger (art. 1:234 lid 3 BW). Deze regel is niet goed inpasbaar op online contracteren door minderjarigen, wier bescherming verder zal moeten worden verstevigd.

Er bestaat onduidelijkheid over hoe het toedoenbeginsel en het risicobeginsel bij schijn van volmachtverlening (art. 3:61 lid 2 BW) zich tot elkaar verhouden. De auteur betoogt dat het risicobeginsel en het toedoenbeginsel naar geldend recht geen zelfstandige gronden zijn voor het kunnen aannemen van schijn van volmachtverlening, maar dat het risicobeginsel slechts een verruiming is van het toedoenbeginsel.

Voor de detaillist die bekneld dreigt te raken tussen zijn (consument-)afnemer en zijn voorschakel, zijn er drie relatief onbekende regelingen. Dat zijn art. 7:25, 7:50am en 6:244 BW. Deze regelingen geven de detaillist – ieder op hun eigen manier – een dwingendrechtelijke verhaalsmogelijkheid op de voorschakel.

Op grond van art. 3:53 lid 2 BW kan de rechter aan de vernietiging geheel of ten dele haar werking ontzeggen. Hij kan in dat geval zo nodig een waardevergoedingsverplichting opleggen. In de rechtspraak van de Hoge Raad vindt deze bepaling weinig toepassing, maar de daaraan ten grondslag liggende gedachten spelen in de recente rechtspraak een belangrijke rol.

In deze bijdrage wordt ingegaan op de inpassing van de vervreemding van roerende zaken, niet-registergoederen, via een middellijk vertegenwoordiger in de overdrachtsvereisten van art. 3:84 lid 1 BW. Hierbij is tevens aandacht voor de toepasselijkheid van art. 35 lid 3 Fw, dat bij beschikkingsonbevoegdheid door faillissement de goedetrouwbescherming limiteert.

Dit artikel gaat over het vestigen van een pandrecht bij voorbaat op toekomstige oogst en het oogstrecht van art. 3:237 lid 4 BW en de levering bij voorbaat van toekomstige oogst en het oogstrecht dat via een beslag tot afgifte kan worden afgedwongen (art. 732 jo. art. 494 Rv).

De Auteurswet kent sinds 2015 aan creatieve makers een mate van contractuele bescherming ten opzichte van de exploitanten van hun werk toe, die (veel) verder gaat dan het algemene contractenrecht. Daaronder de eis dat een tussentijdse opzeggingsmogelijkheid altijd wederkerig moet zijn, die ondoordacht, overbodig en problematisch is en geen recht doet aan het exploitatierisico van de exploitant.

In deze bijdrage staat art. 1:85 BW centraal. Daarbij wordt gekeken naar de achtergrond, ratio en toepassing van dit wetsartikel. Ook wordt stilgestaan bij de actuele vraag of ook de verbintenis tot terugbetaling van een geleende geldsom die voortvloeit uit een overeenkomst van geldlening onder de reikwijdte van art. 1:85 BW valt.