In deze Ad rem gaat Sjoerd Bakker in op recente (lagere) rechtspraak, waarin procespartijen een beroep doen op de krediet- en economische crisis om onder contractuele verplichtingen uit te komen of de rechter te bewegen tot wijziging van een contract. Geconstateerd wordt dat het gegeven woord ook in crisistijden zwaar weegt. De crisis legt vooral argumentatief gewicht in de schaal, waar het gaat om de afweging van de wederzijdse belangen (met name in situaties waarin het belang van de crediteur bij onverkorte nakoming niet onmiddellijk evident is) en bij de beoordeling van de toelaatbaarheid van de uitoefening van bepaalde contractuele bevoegdheden.

In het Lundiform-arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat een entire agreement clause op zichzelf geen uitlegbepaling is en dat een dergelijke bepaling in een overeenkomst als zodanig dan ook niet verhindert dat extrinsiek bewijs gebruikt kan worden om deze overeenkomst uit te leggen. Deze bijdrage schetst in enkele grote lijnen de Amerikaans-rechtelijk achtergrond van de entire agreement clause. De auteur wijst bovendien op het belangrijke onderscheid tussen uitleg en afbakening van overeenkomsten. Het vaststellen van de inhoud van een overeenkomst moet geschieden door enerzijds afbakening van welke afspraken de contractuele relatie tussen partijen beheersen en anderzijds wat deze afgebakende afspraken betekenen. De entire agreement clause speelt in beginsel alleen een rol in de afbakeningsfase.

Wanneer twee partijen samenwerken middels een besloten vennootschap bestaat een inherent risico op het ontstaan van deadlocks. Door daarop te anticiperen middels de vennootschappelijke inrichting van de BV en door het vastleggen van afspraken tussen bestuursleden en/of aandeelhouders kan dat risico worden verminderd en kan in veel gevallen het hoofd worden geboden aan dergelijke impasses. Tevens biedt de wet zelf een aantal bruikbare oplossingen, met name ten aanzien van het beëindigen van de samenwerking van partijen. In het artikel wordt e.e.a. met behulp van eenvoudige voorbeelden toegelicht.

In 2013 is de pandbeleningswet aangenomen. Deze pandbeleningswet regelt de verhouding tussen de pandhuizen en de pandbeleners. De nieuwe wet vervangt de uit 1910 stammende Pandhuiswet. De regelgeving wordt opgenomen in boek 7 BW en is uitsluitend van toepassing op B2C-verhoudingen. In deze bijdrage wordt de pandbeleningswet vanuit contractenrechtelijk perspectief besproken. Overigens is nog niet duidelijk wanneer de wet van kracht wordt. Het Koninklijk Besluit tot invoering is nog niet gepubliceerd.

In deze Actualia wordt de uitspraak van de Hoge Raad in de zaak Auping/Beverslaap besproken. De Hoge Raad oordeelt dat het hof de regels van het procesrecht heeft geschonden door zijn uitspraak mede te baseren op argumenten die pas ten pleidooi in hoger beroep in kort geding zijn aangevoerd. Daarnaast bevestigt dit arrest dat duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd in beginsel opzegbaar zijn, maar de redelijkheid en billijkheid kunnen een voldoende zwaarwegende opzeggingsgrond vereisen. Een mate van afhankelijkheid van meer dan 50% en een looptijd van 8,5 jaar zijn daarvoor echter niet voldoende. In het artikel wordt tot slot ingegaan op de mededingingsrechtelijke aspecten van de zaak.

De DBFMO-overeenkomst wordt door het Rijk toegepast bij grotere projecten. Bij toepasselijkheid van de Rijksbrede Modelovereenkomst DBFMO Huisvesting 2012 van de Rijksgebouwendienst kan enkel de opdrachtgever opzeggen en niet de opdrachtnemer. De opdrachtgever heeft hierbij niet de mogelijkheid om gedeeltelijk op te zeggen. Logischer is om aan te sluiten bij de partiële opzegbevoegdheid zoals die geldt bij aanneming van werk.
In weerwil van het contract is artikel 6:258 BW van toepassing. In zeer uitzonderlijke gevallen is het mogelijk voor de opdrachtnemer om de overeenkomst wegens onvoorziene omstandigheden op te zeggen, terwijl hij die bevoegdheid niet contractueel heeft gekregen.