Met inzichten over AI, ethiek en algoritmen kunnen niet-technische medewerkers in rechtspraktijken zich onderscheiden. Aan de hand van praktijkcases, wetgeving en methodieken uit andere sectoren worden kansen en risico’s beschreven. Conclusie: menselijke en machinale ethiek is een zaak van afwegingen maken, respectievelijk laten berekenen. Ga met een multidisciplinair team aan de slag.

Te veel personenschade is onmetelijk. Toch is schadevergoeding ook hier eigenlijk preventie met terugwerkende kracht, ‘alsof niets schadelijks is gebeurd’. Advocaten en anderen moeten hiervan meer doordrongen zijn, om voor slachtoffers het onderste uit de kan te halen. Intussen kan aan preventie vooraf veel meer worden gedaan, om ten minste een deel van de personenschadepraktijk overbodig te maken. Het motto is simpel: wie een mens redt, redt een wereld.

Een vergelijking van de Gedragscode Stichting Register Arbeidsdeskundigen 2010 met de bijgestelde gedragscode van 2023 levert interessante inzichten op. De ethiek achter de code verandert fundamenteel. De eerste code gaat uit van een procesethiek waarin we elkaar aanspreken op verantwoordelijkheden als gelijkwaardige morele actoren in een dialoog.
De tweede code gaat uit van een deontologie (plichtenleer) waarin het de hoogste deugd is aan je plichten te voldoen. Daarop zul je worden aangesproken. De aangesloten arbeidsdeskundigen worden dus niet meer primair aangesproken op verantwoordelijkheid maar op volgzaamheid. Ook blijkt dat de ethiek achter de nieuwe code circulair van karakter is. Een interessante voorbeeldcasus voor het vermijden van zwakke plekken in het ontwikkelen van gedragscodes.

In deze bijdrage bespreken de auteurs enkele kwalijke praktijken die voorkomen aan de belangenbehartigerskant in de letselschadebranche, gaan zij in op recente ontwikkelingen in de rechtspraak op dit gebied en bespreken zij enkele middelen die zouden kunnen worden ingezet bij het tegengaan van kwalijke praktijken.

Deskundigen hebben bij de uitvoering van hun werkzaamheden veelal te maken met verschillende procespartijen: met de benoemende rechter, de advocaten en met partijen zelf. Eventueel zijn collega-deskundigen betrokken, in het kader van noodzakelijk multidisciplinair onderzoek. Dit artikel gaat over het overschrijden van normen van ethiek in de omgang tussen deskundigen en partijen en hun vertegenwoordigers. Het gaat in op voorbeelden van ongemakkelijk tot soms ronduit bedreigend contact tussen deze actoren. De aard van de door ons verzamelde ervaringen heeft ons ertoe gebracht om dit als een probleem te definiëren. We geven enkele suggesties voor oplossingen en/of handelingsperspectief die kunnen helpen om de grenzen van ethisch handelen te bewaken.

De aanbevelingen rekenrente zijn onlangs aangepast. In dit artikel worden de wijzigingen besproken.