Samenvatting

Drones en drone-gerelateerde cybertechnologieën nemen een vlucht in het veiligheidsdomein in de vorm van toepassingen door het leger, de politie, brandweer, private beveiligingsbedrijven, en ook deurwaarders, agrariërs en burgerinitiatieven. Drones werden in eerste instantie ontwikkeld voor militaire doeleinden. Hun aanpassingsvermogen als universele platforms voor beeldregistratie en goederenvervoer leidt tot hoge verwachtingen rond toepassing in het civiele domein. Dit artikel onderzoekt de ethische aspecten van “dual use” van drones en gerelateerde technologieën. Verschillende dimensies van dual use worden verkend: de technologisch ontwikkeling, maar ook de ontwikkeling van wet- en regelgeving in Amerika en Europa. Voor het Nederlandse veiligheidsdomein is relevant dat dit artikel bijdraagt aan het signaleren van de noodzaak om de ontwikkeling en toepassing van drones in breder perspectief te bezien. Drones en hun toepassingen maken deel uit van de internationale markt van militaire organisaties en van veiligheidsorganisaties in het publieke en private domein. Bovendien maken ze veelal deel uit van geïntegreerde systemen en van wereldwijde platforms voor consumentenelektronica. Dit artikel is een van de resultaten uit het door NWO gefinancierde project 'Responsible Design of Drones and Drone Services: Towards an Ethical and Juridical Tool For Drone Design and Risk Assessment' (Project no. 313-99-318). Het project was gericht op het ontwikkelen van een instrument voor ontwikkeling en gebruik van dronetoepassingen uitgaande van methoden als Responsible Research & Innovation (RRI) en Value Sensitive Design (VSD).