Samenvatting

Toezichthouders maken in toenemende mate gebruik van meer horizontale toezichtstrategieën, zoals horizontaal toezicht, maar dat geldt zeker niet voor alle toezichthouders. Tegelijk is sprake van een toenemend wantrouwen in de samenleving jegens het functioneren van toezichthouders. Incidenten in toezicht leiden vaak tot een roep om meer en strenger toezicht. Het is de vraag of het voor toezichthouders in een dergelijk klimaat mogelijk en wenselijk is om een horizontalere toezichtvorm te introduceren. Wij stellen vast dat een dergelijke introductie ook binnen de huidige maatschappelijke context van meerwaarde kan zijn. In deze bijdrage illustreren wij aan de hand van een casestudie (namelijk het toezicht in het omgevingsdomein) waarom, hoe en onder welke voorwaarden introductie van het horizontaal toezicht plaats kan vinden. Het omgevingsdomein kent enkele bijzondere kenmerken – zoals de lage risicotolerantie en het grote aantal toezichthouders – maar de invulling van horizontaal toezicht blijkt in de praktijk voldoende flexibel om daar rekening mee te houden.