Sinds de laatste evaluatie van het instrument openbare internetconsultatie in 2016 is het doelbereik niet meer onderzocht. Wat heeft de wetgever sindsdien gedaan om het bereik van internetconsultatie te verbreden en wat is het effect daarvan geweest? Dit artikel laat door middel van turven en tellen zien dat het gebruik en bereik van departementale en parlementaire internetconsultaties blijft stijgen. Ook wordt internetconsultatie inmiddels gebruikt voor bestaande regelgeving, zoals bij de herziening van de Participatiewet. Helaas moeten burgers en professionals vaak nog steeds zelf achterhalen wat er met hun inbreng is gebeurd. De overheid kan zich meer inspannen voor een realistisch burgerperspectief en ook onrealistische beleidsvooronderstellingen veranderen.

De strategische adviesraden en de Raad van State moeten verplicht worden geconsulteerd in de Vlaamse wetgevingscyclus. In twee recente zaken, steunde het Hof op de niet-gevolgde adviezen om tot een vernietiging te besluiten. Is dit een symptoom van een slecht functionerend wetgevingsbeleid? Dit artikel onderzoekt in welke mate de adviezen door de decreetgever worden gevolgd. De empirische studie toont aan dat 75% van de opmerkingen van de Raad van State worden opgevolgd. Daarentegen wordt slechts 20% van de opmerkingen van de strategische adviesraden opgevolgd. Een doordachte structuur en een heroverweging van de timing van de wetgevingscyclus kan deze adviezen versterken.

Naast de Raad van State vormt het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) een onmisbare schakel in het wetgevingsproces. Regeldruk en een stortvloed aan complexe regelgeving belemmeren het maatschappelijk functioneren. Professionals in alle hoeken van de samenleving hebben er erg veel last van. ATR toetst regelgeving op de gevolgen van al deze voorschriften. De vraag in deze bijdrage is wat ATR is en wat voor adviezen worden gegeven aan regering en parlement. Intussen ontwikkelt ATR zich verder van tijdelijk naar permanent college van advies. Ook wordt aandacht besteed aan de wijze van adviseren, de inhoud van de adviezen van ATR en de verhouding tot andere adviesprocedures en de Raad van State.

De Afdeling advisering van de Raad van State is de hoogste onafhankelijk adviseur in laatste instantie van de regering en Staten-Generaal over wetgevingsaangelegenheden. Kortgeleden heeft zij haar beoordelingskader geheel herzien, mede vanwege de impact van de kinderopvangtoeslagenaffaire en de hernieuwde aandacht voor constitutionele toetsing. Het beoordelingskader wordt per hoofdonderdeel toegelicht en de toepassing daarvan wordt geïllustreerd aan de hand van voorbeelden, met bijzondere aandacht voor actuele ontwikkelingen en thema’s. Met haar beoordelingskader benadrukt de Afdeling advisering de noodzakelijke samenhang van beleidsvorming, wetgeving en uitvoering dat gericht is op het streven om geschikte, evenredige en uitvoerbare wetgeving tot stand te brengen.

Evenals het kabinet heeft de Kamer uit de toeslagenaffaire lessen getrokken ter verbetering van wetgeving. Op voorstel van de werkgroep-Van der Staaij heeft de Kamer besloten om een versterking van haar wetgevende functie na te streven. De vraag hier is of de twee meest concrete voornemens hiertoe, de inzet van wetgevingsrapporteurs en de versterking van de ondersteuning, worden uitgevoerd en zullen leiden tot de beoogde versterking. De uitvoering is tot dusver miniem. Over de omvang van de bestaande en de gewenste ondersteuning bestaat geen helderheid. De wetgevingsrapporteur kan bijdragen aan een sterke, autonome medewetgever, indien deze inhoudelijk regisseur kan zijn gedurende het gehele wetgevingsproces.

Op 23 november 2022 deed het Britse Hooggerechtshof uitspraak in de zaak over de bevoegdheid van het Schotse parlement om een raadplegend referendum te organiseren over de Schotse onafhankelijkheid. In deze bijdrage wordt aandacht besteed aan twee thema’s: allereerst de bevoegdheid van het Hooggerechtshof om uitspraak te doen in deze zaak en ten tweede de bevoegdheid van het Schotse parlement tot het uitschrijven van een volksraadpleging over de onafhankelijkheid van Schotland.

Kan ChatGPT, het gehypete Large Language Model dat OpenAI in november 2022 lanceerde, ook wetsbepalingen produceren? In deze aflevering van de rubriek ‘Datagedreven wetgeven’, wordt de proef op de som genomen en ook verslag gedaan van een praktijkexperiment in de Verenigde Staten.