Samenvatting

Binnen de jeugdzorg is sprake van een verschuiving van gesloten naar niet-gesloten uithuisplaatsingen. Dit geldt ook voor minderjarige slachtoffers van seksueel geweld. Terwijl uithuisplaatsingen in een gesloten setting gepaard gaan met de nodige waarborgen en juridische bijstand, ontbreekt dit bij de uithuisplaatsingen in een niet-gesloten setting. Dit artikel bespreekt deze verschillende soorten uithuisplaatsingen; de gesloten plaatsing, de gedwongen open plaatsing en de vrijwillige open plaatsing. Tussen het gedwongen en vrijwillig kader bestaat een tussenkader, een niet bij wet vastgelegd drangkader waarbij jeugdzorg kan aandringen bij gezinnen om ‘vrijwillig’ mee te werken aan een uithuisplaatsing. Minderjarige slachtoffers van seksueel geweld krijgen steeds vaker te maken met dit drangkader en belanden daarmee in een juridisch vacuüm. Daarnaast zien we dat minderjarige slachtoffers van seksueel geweld vaker dan andere minderjarigen die jeugdhulp krijgen uit huis worden geplaatst en vaker gesloten worden geplaatst. Vanuit de ambitie de positie van slachtoffers van seksueel geweld tegen kinderen te versterken is de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen bezorgd over deze bevindingen en ontwikkelingen. Dit artikel geeft een analyse van de positie van kinderen en jongeren bij gesloten, gedwongen en ‘vrijwillige’ uithuisplaatsingen met een focus op minderjarige slachtoffers van seksueel geweld. Deze bijdrage beantwoordt de vraag wat er nodig is om deze kwetsbare kinderen beter te beschermen bij uithuisplaatsing en in die context de juiste hulp te bieden.