lichamelijk geweld (bijv. iemand met vuisten slaan of sigarettenpeukjes aan iemands lichaam uitdrukken). Zolang er dus sprake is van lichamelijk leed of letsel, maar ook de poging daartoe;
seksueel geweld (tegen de wil van iemand omgang hebben);
psychisch geweld (denkt u aan constant iemand beledigen/eigendom van iemand beschadigen); of
financieel geweld (dat iemand constant geld weg neemt van iemand zodat hij of zij geen toegang heeft tot zijn eigen geld/of geld onthouden bijvoorbeeld om middelen voor de huishouding te kopen).
-
Welke wetgeving is er met betrekking tot huiselijk geweld?
Wet Bestrijding Huiselijk Geweld
Wanneer we praten over de Wet Bestrijding Huiselijk Geweld, bedoelen we de wet die we vanaf 20 juni 2009 hebben, dus al zeker 13 jaren.
Wat is het doel van deze wet?
De Wet Bestrijding Huiselijk Geweld is er om slachtoffers van huiselijk geweld in een vroeg stadium en via een snelle procedure bescherming te bieden.
-
Op welke wijze wordt bescherming geboden?
Bescherming wordt door beschermingsbevelen van de rechter geboden. Deze bescherming vindt plaats door het opleggen van geboden en verboden aan de gedaagde (degene die het geweld pleegt), die zijn vervat in een beschermingsbevel. Met andere woorden, de rechter geeft in het beschermingsbevel aan wat de dader moet doen of niet mag doen ter bescherming van het slachtoffer. Met deze wet wordt beoogd aan zowel vrouwen als mannen bescherming te bieden tegen huiselijk geweld, alsmede ook aan kinderen, ouders, grootouders, gezinsleden of behoeftigen.
In situaties van huiselijk geweld kan er op grond van deze wet een beschermingsbevel worden aangevraagd. Om aan de eis van een snelle bescherming tegemoet te komen, is bepaald dat de rechter binnen twee maanden na indiening van het verzoek een besluit moet hebben genomen over het al dan niet uitvaardigen van het beschermingsbevel. De praktijk leert dat er veel sneller een beschermingsbevel wordt uitgevaardigd. -
Wat staat in een beschermingsbevel?
Een beschermingsbevel kan de gedaagde verbieden om gedurende 3 jaren:
de verzoeker te:
mishandelen;
bedreigen;
molesteren;
bellen, appen, mailen;
achtervolgen;
goederen te vernielen (autoband boren, ruit vernielen, etc.).
En het beschermingsbevel kan de gedaagde gebieden om:
uit de buurt van de verzoekers of diens woning of werkplek te blijven (bijv. niet binnen een straal van 300 m te komen);
goederen terug te geven (telefoon, sieraden);
schadevergoeding te betalen;
een financiële vergoeding aan partner of kind te geven;
de woning te verlaten (ontruimen), etc.
Na verloop van het bevel (na die 3 jaren dus) kan er opnieuw een beschermingsbevel worden aangevraagd.
Indien de gedaagde weigert om de woning te verlaten of om de goederen terug te geven dan kan dat door tussenkomst van de politie worden gedaan. -
Door wie kan er allemaal een beschermingsbevel worden aangevraagd?
Een verzoek om een beschermingsbevel kan worden gedaan door:
de partner van de gedaagde;
een lid van het gezin van de partner of gedaagde, hetzij ten behoeve van zichzelf, hetzij ten behoeve van elk ander lid van het gezin;
een kind of behoeftige, door tussenkomst van iemand bij wie het kind regelmatig verblijft, een ouder, voogd, elke andere bloed- of aanverwante van het kind, Bureau Familierechtelijke Zaken (BUFAZ), Openbaar Ministerie, de school die het kind bezoekt of elke andere persoon of instantie aan wiens zorg, opleiding of waakzaamheid het kind is toevertrouwd. Hetzelfde geldt voor behoeftige personen;
een ouder of een bloed- of aanverwante van de partner of de gedaagde, niet zijnde lid van het gezin;
een persoon die met de gedaagde een kind heeft.
Een opsporingsambtenaar, een arts, psycholoog, erkend maatschappelijk werker of een bevoegde instantie kan ambtshalve een verzoek indienen voor een beschermingsbevel voor voornoemde personen of een persoon die in een opvangtehuis of instituut verblijft.
-
Hoe wordt een beschermingsbevel aangevraagd?
De aanvraagprocedure voor zo een bevel is heel erg simpel. Uw verzoek voor een beschermingsbevel kunt u geheel zelf doen, er is daarvoor geen advocaat nodig.
Het beschermingsbevel wordt aangevraagd door een verzoek in te dienen bij de kantonrechter aan de Grote Combeweg 2, Paramaribo. Het is een simpel formulier, waarbij u de contactgegevens van u als aanvrager zal moeten invullen, en dat het ten behoeve van u wordt aangevraagd. U zal ook moeten invullen tegen wie u beschermd wilt worden, en van die persoon heeft u alleen de naam, het adres en een contactnummer nodig. Het adres is verplicht zodat de persoon kan worden opgeroepen om naar de zitting te komen. En als laatste zal u een korte omschrijving van de reden voor het verzoek moeten geven. U krijgt daarna een datum en tijdstip waarop de zaak behandeld zal worden. -
Waar is het formulier voor aanvraag van een beschermingsbevel te vinden?
Bij de volgende plaatsen kan het formulier voor aanvraag van een beschermingsbevel worden afgehaald en kunnen zij ook helpen om die in te vullen:
de Afdeling Huiselijk Geweld van de politiebureaus De Nieuwe Grond, Nieuw Nickerie, Meerzorg, Rijsdijk;
het Bureau Slachtofferzorg;
het Bureau voor Familierechtelijke Zaken;
het Bureau Rechtszorg;
de Griffie der Kantongerechten, sectie civiele zaken.
Ook kunt u het formulier downloaden via de site ‘huiselijkgeweld.sr’ en bovenaan op [formulier] klikken.
Nadat het formulier is ingevuld, kan het ingediend worden bij het Kantongerecht Grote Combèweg # 2. -
Procedure
Nadat het formulier is ingediend gaat een oproeping de deur uit. Beide partijen worden opgeroepen om op een bepaalde datum en tijdstip voor de rechter te verschijnen. Partijen mogen zich door een raadsman doen bijstaan. Het is niet verplicht.
Als de gedaagde niet verschijnt wordt de behandeling gewoon voortgezet in diens afwezigheid. De rechter gaat na of de persoon goed is opgeroepen. Daarom is het van belang om het juiste adres en telefoonnummer op te geven.
Als de verzoeker of gedaagde niet verschijnt en er een grondige reden is daarvoor, bijv. ziekte, overlijden familielid, etc, kan de rechter de zaak uitstellen naar een andere datum.
Als beide partijen verschijnen, hoort de rechter beide partijen aan en houdt ze het doel, de voorwaarden en de gevolgen van het bevel voor. Alsook de consequenties van het niet voldoen aan het bevel. Ook de wijze waarop het bevel kan worden gewijzigd of ingetrokken.Hierna neemt de rechter een beslissing tot het wel of niet uitvaardigen van een beschermingsbevel.
Een afschrift wordt verstrekt aan:de gedaagde;
de verzoeker;
de politiepost in het resort waar de gedaagde of verzoeker woonplaats heeft.
Een beschermingsbevel kan ook gewijzigd of ingetrokken worden. Hiervoor is er ook een formulier. Voorbeeld voor wijziging: in het bevel staat dat de persoon niet in een bepaalde straal mag komen van de woning, maar die persoon begint nu te bellen of te appen. Dan kan je wijziging van het bevel vragen m.n. dat de gedaagde wordt verboden om telefonisch contact te zoeken.
-
Wat gebeurt er als de gedaagde zich niet houdt aan het beschermingsbevel?
Overtreding van het beschermingsbevel
Indien de gedaagde zich niet houdt aan hetgeen hem in het beschermingsbevel is geboden of verboden, maakt hij zich schuldig aan een strafbaar feit en kan hij daarvoor worden aangehouden en in verzekering gesteld.
De zaak wordt vervolgens voorgelegd aan de Kantonrechter die een straf en geldboete kan opleggen:1e overtreding: geldboete (3e categorie) max. SRD 25.000 en/of gevangenisstraf van max. 4 jaar;
2e overtreding: geldboete (4e categorie) max. SRD 50.000 en/of gevangenisstraf van max. 6 jaar;
elke volgende overtreding na de 2e: gevangenisstraf van max. 8 jr.
-
De Rol van het Openbaar Ministerie met betrekking tot huiselijk geweld
Het aanvragen van een beschermingsbevel sluit de strafrechtelijke vervolging niet uit. De eerdergenoemde vormen van huiselijk geweld zoals mishandeling, bedreiging, vernieling, belaging, etc. zijn ook strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht. Uiteraard is het Openbaar Ministerie bevoegd om tot vervolging over te gaan indien sprake is van een strafbaar feit zoals opgenomen in het Wetboek van Strafrecht.
Een slachtoffer kan dus zowel de strafrechtelijke weg bewandelen als tegelijkertijd een beschermingsbevel aanvragen. Anderzijds is het ook mogelijk dat het slachtoffer slechts een beschermingsbevel aanvraagt en afziet van strafrechtelijke vervolging, vanwege het feit dat het om een dierbare gaat en zij niet willen dat die persoon opgesloten wordt. Bijvoorbeeld een moeder die niet wil dat haar zoon in de gevangenis terechtkomt, maar wel wil dat hij ophoudt haar lastig te vallen door tekeer te gaan wanneer hij onder invloed van alcohol verkeert. De rechter kan dan die zoon b.v. bevelen om de woning te ontruimen dus te verhuizen van daar en niet meer binnen een straal van 300m van de woning te komen. -
Op welke manieren bereiken huiselijk geweld zaken het Openbaar Ministerie?
Via de Politie: overtreding van het beschermingsbevel
Indien de gedaagde zich niet houdt aan hetgeen hem in het beschermingsbevel is geboden of verboden, maakt hij zich schuldig aan een strafbaar feit en kan hij daarvoor worden aangehouden en in verzekering gesteld.
De zaak wordt vervolgens voorgelegd aan de Kantonrechter die een straf en geldboete kan opleggen.Proces-verbaal van aangifte
Uitgangspunt is dat in zaken van relationeel geweld waarvan de politie op de hoogte wordt gesteld, aangifte wordt gedaan door het slachtoffer. Indien een slachtoffer in een later stadium aangeeft de aangifte te willen intrekken, moet door de politie worden uitgelegd dat de dader desalniettemin wordt vervolgd, maar dat het slachtoffer wel een brief aan de Officier van Justitie kan schrijven met de eigen mening over de wenselijkheid van strafvervolging of er wordt een naderverhoor afgenomen van het slachtoffer. Ook wanneer het slachtoffer in een dergelijke brief of naderverhoor de aangifte nuanceert of aangeeft niet te willen dat de verdachte wordt gestraft, blijft vervolging het uitgangspunt.
Inverzekeringstelling
Indien een verdachte in verzekering is gesteld, neemt de Hulpofficier van Justitie contact op met de (Piket)Officier van Justitie teneinde de (verdere) aanpak van de zaak te bespreken. De (Piket)Officier van Justitie verifieert of sprake is van relationeel geweld. Indien er gronden zijn voor voorlopige hechtenis, wordt de verdachte voorgeleid aan de rechter-commissaris.
Als er aangifte wordt gedaan bij de politie, zal de politie eerst nagaan of er sprake is van strafwaardig gedrag. Indien dat zo is, wordt de zaak onderzocht (middels het verhoren van de verdachte en eventuele getuigen). Nadat er onderzoek is gedaan, wordt de verdachte aangehouden. Hierna wordt door de hulpofficier overleg gepleegd met het OM. Het OM zal aan de hand van de feiten en omstandigheden en de ernst van het feit en het insluitbeleid, een beslissing nemen of de verdachte in verzekering zal worden gesteld of als hij zal worden heengezonden. De verdachte wordt vervolgens voorgeleid bij de hulpofficier. In beide gevallen komt het dossier naar het OM als aangehouden of niet-aangehouden zaak.
Op het parket worden de dossiers geregistreerd en vervolgens doorgenomen waarna beoordeeld wordt of wel/geen vervolging plaats zal vinden. Dossiers betreffende huiselijk geweld worden onderscheiden van andere zaken. Op een huiselijk geweld dossier wordt met een marker aangegeven van welk type geweld er sprake is. Bijv. fysiek, seksueel, geestelijk, etc.
Het komt vaak voor dat de slachtoffers (slao’s) de zaak willen intrekken. Dit vanwege de financiële afhankelijkheid van de verdachte of omdat het slao hoop heeft dat de verdachte zal veranderen of omdat het slao toch veel houdt van/liefde heeft voor de verdachte. In ieder geval geeft het slao dan aan dat zij niet (meer) wensen dat de verdachte vervolgd zal worden. Niet in alle gevallen wordt daarmee rekening gehouden. Immers, het saldo moet ook beschermd worden tegen zichzelf. Het OM kijkt hierbij ook hoe ernstig het feit is en/of er sprake is van een recidivist (indien er al eerder een soortgelijk geval is geweest voor de desbetreffende verdachte).
Indien het ernstig is, gaat het OM ambtshalve over tot vervolging.Brief/e-mail
Het komt ook voor dat slao’s van Huiselijk geweld het OM aanschrijven over hun situatie, omdat zij bijv. niet tevreden zijn met het optreden van de politie. Indien het slao strafrechtelijke vervolging wenst, wordt de politie geïnstrueerd door het OM om een onderzoek in te stellen en het resultaat op te sturen naar het OM. Een andere manier van aanpak is dat partijen door het OM worden opgeroepen voor een normherstellend gesprek. Hierbij worden beide partijen opgeroepen voor het gesprek. Bij dit gesprek worden er afspraken gemaakt en wordt ze gewezen op de consequenties van hun gedrag.
Doorverwijzing door de beschermingsbevel rechter
Er wordt een beschermingsbevel aangevraagd. Wanneer de beschermingsbevelrechter constateert dat er geen sprake is van huiselijk geweld, worden partijen (verzoeker en gedaagde) doorverwezen naar het OM die dan op gepaste wijze intervenieert; het kan namelijk dat partijen wel gerelateerd zijn bv. broer en zus, maar zij wonen niet op hetzelfde adres.
-
Beoordeling van de Huiselijk Geweld zaken door het Openbaar Ministerie
De zaken worden beoordeeld op basis van het strafwaardig gedrag, de vorm van geweld en de intensiteit daarvan (voorbeeld: 1 klap toegebracht). Het hangt af van de ernst van het feit. Er worden wel huiselijk geweld zaken voorgelegd aan de strafrechter maar in de meeste gevallen komt het slao de zaak intrekken. Ze maken het weer goed, of vanwege de kinderen, of is de verdachte de kostwinner, of wordt er druk uitgeoefend door de familie. In de doofpot belandt het zeer zeker niet! En zoals eerder aangegeven is het OM niet gebonden aan een intrekking. Het OM is bevoegd de zaak ambtshalve te vervolgen.
-
Hoe geschiedt de vervolging door het OM?
Op basis van het Insluit- en Vervolgingsbeleid worden zaken voorgelegd aan de kantonrechter. De zaak wordt aanhangig gemaakt bij de strafrechter middels een dagvaarding. De zaak wordt dan ter terechtzitting behandeld en het OM doet een strafvoorstel. Straf kan bestaan uit een onvoorwaardelijke straf of een voorwaardelijke straf, of een combinatie van beide. Er kunnen ook maatregelen worden gevorderd/opgelegd (bijv. 54f schadevergoeding).
-
Vergaring van bewijsmateriaal
Voor vergaring van bewijsmateriaal kunnen dwangmiddelen zoals aanhouding, inverzekeringstelling, etc. worden toegepast. De politie gaat in deze periode onderzoek verrichten en bewijsmateriaal verzamelen.
aangifte;
verhoor slao;
verhoor getuigen;
geneeskundige verklaring/bevinding van de arts;
verhoor verdachte;
foto’s en video’s.
-
Bescherming van slachtoffers van huiselijk geweld
Slachtoffers die gevaar lopen, kunnen op een geheim adres ondergebracht worden, evenals slachtoffers en kinderen tot 13 jaar. De duur van deze opvang is ± 2 maanden. Daarna worden ze opgevangen door familieleden. Kinderen boven 13 jaar worden ondergebracht bij familieleden.
Slachtoffers worden begeleid door Bureau Slachtofferzorg/hulp.
Huiselijk geweld oftewel relationeel geweld komt in Suriname op grote schaal voor. Het is een sociaal probleem. Herhaaldelijk wordt de samenleving opgeschrikt door gevallen van relationeel geweld met (ernstig) strafbare feiten. Een man die zijn partner vermoordt, een vrouw die haar man heeft doodgeschoten, etc. deze dingen ontstaan niet van de ene dag op de andere dag. De problemen zijn meestal al een hele poos gaande.
Wanneer u zo over huiselijk geweld hoort en zich afvraagt wat dat eigenlijk betekent, huiselijk geweld is elke vorm van:
Wanneer een van deze vormen of een combinatie daarvan wordt gepleegd door een persoon tegen een partner, kind, ouder, lid van het gezin of behoeftige (iemand die slecht ter been is of bedlegerig is) en dan maakt het ook niet uit waar dit gebeurt, dan is er sprake van huiselijk geweld of te wel relationeel geweld.
Met de term ‘relationeel geweld’ wordt duidelijk gemaakt dat het geweld niet alleen plaatsvindt binnen een huis. Het gaat namelijk om geweld dat door iemand binnen de familie- of amoureuze relatie van het slachtoffer is/wordt gepleegd, ongeacht de plaats waar het geweld wordt gepleegd. Vriend- vriendin relatie.
Bij relationeel geweld gaat het om lichamelijke en/of seksuele geweldpleging, emotioneel en/of psychologisch en/of verbaal geweld, belaging en/of bedreiging, al dan niet met beschadiging van goederen, waarbij de verdachte en het slachtoffer bloed- en of aanverwanten van elkaar zijn of een (buitenechtelijke) liefdesrelatie met elkaar dan wel met de wederhelft van een gehuwd echtpaar hebben of hebben gehad en/of (huis)vrienden(innen) van elkaar zijn. Het gaat om zowel mannen, vrouwen als minderjarigen en/of ouderen die slachtoffer of dader kunnen zijn van geweld binnen de relationele sfeer. Kindermishandeling, partnermishandeling en oudermishandeling zijn vormen van relationeel geweld.
Het kind neemt een bijzondere positie in bij relationeel geweld, hetzij als slachtoffer, of als getuige. De politie dient in gevallen waarin onderzoek wordt gedaan naar relationeel geweld en waar kinderen bij betrokken zijn, dit onmiddellijk te melden aan de afdeling Jeugdzaken (studioverhoor). Het kind dat getuige is van relationeel geweld moet in de benadering beschouwd worden als slachtoffer.