De Hoge Raad is in een maatgevend arrest van 20 december 2022 (ECLI:NL:HR:2022:1864) ingegaan op de (motiverings)eisen die worden gesteld aan het gebruik van een kennelijk leugenachtige verklaring als bewijsmiddel. In de bijdrage behandelen de auteurs de vraag of de Hoge Raad met het arrest van koers is veranderd en, zo ja, op welke wijze en in hoeverre. Daarnaast ligt de focus van de auteurs op een belangrijk aspect van de kennelijk leugenachtige verklaring als bewijsmiddel, te weten de redengevendheid van de leugen voor het aannemen van de bewezenverklaring. Allereerst wordt ingegaan op de achtergrond van de kennelijk leugenachtige verklaring als bewijsmiddel en de plaats daarvan binnen het bewijsrecht. Vervolgens staat de redengevendheid van de leugen centraal en geven de auteurs aan de hand van recente jurisprudentie van de Hoge Raad enkele algemene handvatten voor het antwoord op de vraag in welke gevallen een leugen van de verdachte daadwerkelijk bewijswaarde heeft.

Artikel 77b Sr laat het toe om aan jonge verdachten een volwassenenstraf op te leggen. Van alle kanten is er kritiek op deze wetgeving. In hun bijdrage gaan de auteurs in op onder meer de aan de invoering van artikel 77b Sr ten grondslag liggende argumenten en doen zij enkele praktische voorstellen om de formulering van artikel 77b Sr meer in overeenstemming te brengen met het IVRK en de rechtspraak meer houvast te bieden. Daarnaast doen zij suggesties om het bestaande jeugdsanctiestelsel beter geschikt te maken voor de doelgroep waarvoor artikel 77b Sr nu wordt gebruikt om daarmee tegemoet te komen aan het argument dat zonder deze bepaling het jeugdsanctiestelsel niet toereikend zou zijn.

In deze bijdrage gaan de auteurs in op de betekenis en oorsprong van ‘te duchten gevaar’ en het rechtskarakter van het gevaarzettingsdelict. Zij kijken daarbij ook naar het door het gevolg gekwalificeerde delict en het pogingsleerstuk, omdat daarbinnen met betrekking tot de voorzienbaarheid respectievelijk het voorwaardelijk opzet vergelijkbare vragen zijn gerezen. De auteurs stellen – ter verduidelijking – een tweestappentoets voor en werpen een blik op de rechtspraak, om inzicht te geven in de eisen die thans worden gesteld in de rechtspraak aan het bestanddeel ‘te duchten gevaar’.