Samenvatting

De motie Dilan Yeşilgöz-Zegerius c.s. die zowel het kabinet als de Eerste Kamer verzocht om een pas op de plaats te maken met de Spreidingswet, kan op basis van het sobere Nederlandse staatsrecht niet als staatsrechtelijk ontoelaatbaar gekwalificeerd worden. De felle reacties op de motie kunnen echter wel verklaard worden vanuit het licht van constitutionele conventies. Yeşilgöz c.s. gingen met hun motie immers voorbij aan de specifieke rol en eigenstandige positie van de Eerste Kamer die beschouwd mag worden als een constitutionele conventie. Constitutionele conventies maken echter strikt genomen geen deel uit van het staatsrecht en zijn bovendien geen rechtsregels. Omdat zelfbinding het belangrijkste criterium is, bepalen staatsrechtelijke actoren dus zélf in hoeverre het doorbreken ervan toelaatbaar is. Niettemin spelen staatsrechtelijke conventies een belangrijke regulerende en ordenende rol in het Nederlandse staatsbestel. Het doorbreken ervan vergroot dus het risico op de uitholling van het constitutionele systeem. Dat lijkt op z’n minst onverstandig.